De voordelen en nadelen van Cloud-based network management

Als er sprake is van een Cloud-based network management (cloud-based netwerkbeheer) dan hebben we het over een platform voor het beheren van netwerkapparatuur dat een centrale interface heeft die bereikbaar via het internet is. Dit in tegenstellig tot een situatie met een lokaal beheerde controller of standalone tools.

Door de opkomst van hybride werkplekken, gedistribueerde netwerken en hogere verwachtingen van gebruikerservaring, zijn traditionele beheeroplossingen soms niet meer toereikend. Cloud-gebaseerde platforms zoals Cisco Meraki, Aruba Central, FortiCloud en Ruckus One maken het mogelijk om netwerken wereldwijd te beheren, te monitoren en te beveiligen – allemaal vanuit een browser of mobiele app.

In het kort, deze platforms regelen het beheer van netwerken en alle processen die nodig zijn bij het uitrollen van netwerk componenten en structuren. Ze integreren AI voor probleemdetectie en bieden management rapportages. Daarbij wordt beveiliging niet gezien als een losstaande laag, maar als integraal onderdeel van de netwerkarchitectuur.

Welke facetten van een dergelijk platform zijn belangrijk, wat zijn de voordelen en welke valkuilen zijn er? We zetten ze voor u op een rijtje.

1. Deployment en control

Cloud-based management begint bij eenvoud in deployment. De klassieke installatie van netwerkapparatuur vereist vaak lokale configuratie, CLI-commando’s en handmatige updates. In een cloud-model daarentegen worden apparaten automatisch gekoppeld aan het beheersysteem zodra ze verbinding maken met internet – een proces dat bekend staat als Zero Touch Provisioning (ZTP).

Voorbeelden:

Cisco Meraki maakt gebruik van een ‘out-of-the-box’ cloudregistratie waarbij apparaten via serienummer aan het dashboard gekoppeld worden.
In Aruba Central is een service geïntegreerd (voorheen bekend als Aruba Activate), waarmee devices direct de juiste instellingen en policies ontvangen.
FortiCloud ondersteunt ZTP via FortiDeploy en FortiManager-cloud integratie.
Ruckus One biedt provisioning via QR-codes, auto-claim op serienummer, en een MSP-vriendelijke flow.

In de praktijk betekent dit dat nieuwe locaties snel operationeel zijn, zonder dat er gespecialiseerde netwerkengineers ter plaatse hoeven te zijn. Configuratiefouten worden voorkomen doordat alle instellingen centraal en consistent worden beheerd. Daarnaast kunnen beheerders op elk moment instellingen wijzigen, firmware updaten of verbindingen monitoren, ongeacht waar de apparatuur zich bevindt. Zo ontstaat een gestandaardiseerde en schaalbare aanpak die tijd en kosten bespaart én betrouwbaarheid verhoogt.

2. AI als systeembeheerder

Cloudplatformen zetten kunstmatige intelligentie in om netwerken proactief te beheren. Dit is een belangrijk verschil met klassieke monitoringtools die vaak slechts reactieve waarschuwingen genereren.
Wat doet AI hier precies?

AI in netwerkbeheer analyseert miljarden datapoints per dag – denk aan clientconnecties, latency, roaming events, RF-interferentie – en herkent daaruit patronen. Vervolgens worden automatisch inzichten gegenereerd, zoals suggesties voor kanaaloptimalisatie, detectie van ‘bad clients’ of overbelaste access points of bijvoorbeeld voorspellingen van capaciteitsproblemen

Voorbeelden:

Meraki Health toont de staat van applicaties en clientervaring.
Aruba Central AI Insights maakt root-cause analyses en auto-triage mogelijk.
FortiCloud AIOps correlateert logdata en gebruikersproblemen met security events.
Ruckus One biedt AI-gedreven tijdlijnen voor Wi-Fi performance, roaming en retry rates.

Dit stelt netwerkbeheerders in staat om problemen te signaleren nog voordat gebruikers klachten ervaren. De tijd die anders nodig was voor handmatige analyse van logs of packet captures wordt drastisch verminderd. Door intelligente dashboards met voorgestelde acties wordt het netwerkbeheer toegankelijker en effectiever, ook voor kleinere IT-teams. Bovendien kunnen AI-modellen trends herkennen in netwerkverkeer, zoals seizoensgebonden drukte of roamingproblemen op specifieke locaties, waardoor optimalisaties structureel doorgevoerd kunnen worden.

3. Security by Design

Cloud management vereist een andere kijk op netwerkbeveiliging. Omdat de beheerlaag zich buiten de organisatie bevindt, moeten integriteit, authenticatie en versleuteling gewaarborgd zijn. De besproken platformen pakken dit op met een “security by design” benadering, waarbij toegangsbeheer, logging en segmentatie centraal staan.

Kernprincipes:

Role-Based Access Control (RBAC): Bepaal per gebruiker of beheerder wat hij/zij mag beheren.
MFA & Single Sign-On: Bescherm toegang tot het dashboard met meervoudige verificatie.
Encrypted Tunnels: Dataverkeer tussen devices en de cloud wordt versleuteld (TLS).
Security Event Integratie: Integreer firewalllogs, DPI-inspectie en threat intelligence.

Als voorbeeld kun je kijken naar hoe FortiCloud integreert met Fortinet Security Fabric, inclusief firewall policy control. Bij Aruba Central biedt inline policy control voor edge security zonder lokale firewalls. Meraki biedt bijvoorbeeld cloud-based NAC, firewall en Umbrella-integratie.

En in Ruckus One ondersteunt Cloudpath voor veilige onboarding en device security posture.

Het grote voordeel in de dagelijkse praktijk is dat netwerkbeheerders veilig en zonder risico kunnen inloggen vanaf elk apparaat of locatie, en dat acties per gebruiker kunnen worden beperkt of gelogd voor audits. De cloudomgeving wordt voortdurend voorzien van beveiligingsupdates en voldoet aan hoge compliance-eisen, zoals ISO-certificering of GDPR-vereisten. Bovendien kunnen netwerk policies – zoals segmentatie van gebruikers of blokkeren van risicovolle applicaties – centraal worden afgedwongen, waardoor de security consistent en schaalbaar is binnen elke locatie of netwerklaag.

4. Automatisering van probleemoplossing

Cloud-based management verandert troubleshooting van een manuele zoektocht in een datagedreven aanpak. AI-gebaseerde inzichten, visualisaties en integraties met supporttools versnellen het proces om netwerkproblemen op te sporen en op te lossen.

Functionaliteiten:

Automatisch gegenereerde probleemanalyses bij storingen
Tijdlijnen en event history per apparaat of client
Visuele tools zoals RF heatmaps en packet capture op afstand
Integratie met tickettools (zoals ServiceNow) via API’s

Voorbeelden:

Aruba Central stuurt automatisch remote captures naar support.
Ruckus One toont client trouble timelines van associatie tot disconnect.
FortiCloud visualiseert anomalieën per tijdslot en biedt suggesties.
Meraki heeft live tools zoals ping, traceroute, cable test direct vanuit het dashboard.

Hierdoor kunnen beheerders veel sneller tot de kern van een probleem komen, bijvoorbeeld bij verbindingsproblemen of performance issues. Vaak wordt de mogelijke oorzaak al automatisch aangegeven – zoals een client met slechte RF-kwaliteit of een AP met een overbelast kanaal. Daarnaast is het mogelijk om met één klik diagnostische tools zoals ping, traceroute of packet capture op afstand te starten. Het resultaat is dat incidenten efficiënter worden afgehandeld en dat IT-supportteams meer grip hebben, ook zonder fysieke aanwezigheid op locatie.

5. Van Campus tot Edge

Een belangrijk voordeel van cloud-based management is dat het geschikt is voor uiteenlopende netwerkarchitecturen – van kleine locaties met één access point tot grootschalige campusomgevingen met duizenden apparaten. De platforms zijn ontworpen om zowel bekabelde als draadloze netwerken, SD-WAN-structuren en zelfs IoT-segmentatie te ondersteunen, en dat allemaal vanuit hetzelfde beheerportaal.

Beheerders kunnen moeiteloos nieuwe locaties toevoegen, beleid voor verschillende typen gebruikers (zoals gasten, medewerkers of IoT-devices) definiëren en monitoring toepassen op meerdere lagen tegelijk. Hierdoor is het netwerk niet alleen schaalbaar en toekomstbestendig, maar ook eenvoudig te segmenteren en beheren – ongeacht de grootte of complexiteit van de infrastructuur.

Bijvoorbeeld Campus LAN is realiseerbaar met Meraki, Aruba Central, FortiCloud of Ruckus One. SD-Branch / Edge met Meraki MX, Aruba Gateways, FortiGate SD-WAN en Ruckus Edge. SD-WAN zit standaard in Meraki, Aruba en FortiCloud oplossingen.

Voordelen:

Eén platform voor meerdere locaties, gebouwen en gebruikersgroepen
Geschikt voor MSP’s en enterprise organisaties
Toekomstbestendig voor groei en technologische veranderingen

De keerzijde

Hoewel cloud-based netwerkbeheer veel voordelen biedt, is het belangrijk om ook de keerzijde te benoemen. Niet elke omgeving of organisatie is gebaat bij een volledige overstap naar de cloud, en het succes van een cloudbeheermodel hangt sterk af van de inrichting, verwachtingen en afhankelijkheden binnen de infrastructuur.

Een eerste belangrijk aandachtspunt is afhankelijkheid van internetconnectiviteit. Omdat het beheerplatform zich in de cloud bevindt, is er altijd een werkende verbinding met het internet nodig om wijzigingen door te voeren of real-time monitoring te gebruiken. In het geval van netwerkuitval op een centrale locatie, kan dit betekenen dat lokaal beheer tijdelijk beperkt of onmogelijk is – vooral als er geen fallback-mechanismen zijn zoals een lokale controller of consoletoegang.

Daarnaast speelt vendor lock-in een rol. Elk cloudplatform – of het nu Meraki, Aruba Central, FortiCloud of Ruckus One is – werkt op basis van zijn eigen ecosysteem, architectuur en licentiemodel. Zodra een organisatie haar netwerkinfrastructuur volledig afhankelijk maakt van een specifiek platform, wordt het overstappen naar een andere leverancier of beheerarchitectuur complex en kostbaar. De flexibiliteit die cloudbeheer belooft, kan dus in de praktijk beperkt zijn als men niet bewust met platformkeuze en schaalbaarheid omgaat.

Een ander aandachtspunt is het licentie- en kostenmodel. Cloudbeheerplatformen werken doorgaans met abonnementsstructuren die per apparaat of per functionaliteit afgerekend worden. Hoewel dit voorspelbare operationele kosten (OPEX) biedt, kunnen de uitgaven over meerdere jaren hoger uitvallen dan bij traditionele on-premises oplossingen. Daarnaast kunnen kosten snel stijgen bij het toevoegen van extra functionaliteiten, zoals AI-analyse, advanced troubleshooting of API-integraties, die niet altijd standaard zijn inbegrepen.

Op het gebied van privacy en compliance is het cruciaal om te controleren waar de data wordt opgeslagen, welke gegevens worden doorgestuurd naar de cloud en hoe lang deze worden bewaard. Voor sectoren met strikte regelgeving – zoals overheid, zorg of onderwijs – kan dit betekenen dat aanvullende maatregelen nodig zijn om aan de AVG (GDPR) of sectorale normen te voldoen.

Tot slot is er de perceptie van controleverlies. IT-teams die gewend zijn aan lokaal beheer en directe toegang tot infrastructuur, kunnen moeite hebben met het feit dat configuraties, firmware-updates en zelfs supportflows via een externe partij lopen. Dit vraagt niet alleen om technische verandering, maar ook om organisatorische aanpassing en vertrouwen in het gekozen cloudplatform.

Een bewuste keuze?

Cloud-based netwerkbeheer is meer dan een technische upgrade – het is een fundamentele verschuiving in hoe organisaties omgaan met IT-infrastructuur. Door het combineren van eenvoudige deployment, centrale controle, AI-gestuurde inzichten en security by design, bieden Cisco Meraki, Aruba Central, FortiCloud en Ruckus One een robuuste basis voor moderne netwerken. Beheerders krijgen niet alleen controle terug, maar ook tijd en overzicht.

Cloud-based netwerkbeheer biedt veel gemak, maar vraagt dus om bewuste keuzes, transparante evaluatie van risico’s en duidelijke afspraken over back-upscenario’s, licenties en databeheer. Alleen dan kan het potentieel van deze beheervorm volledig worden benut zonder onvoorziene beperkingen.