Een onderzoek vanuit de overheid naar de invloed van desinformatie binnen gemeenten heeft een beperkte deelname aan het licht gebracht, zoals duidelijk wordt uit de ‘Quickscan lokale misleidende informatie’ die door demissionair minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer is gepresenteerd. In december van het afgelopen jaar maakte de minister bekend dat er een onderzoek zou worden uitgevoerd naar de lokale effecten en de aard van desinformatie en samenzweringstheorieën.
Met behulp van een snelle analyse trachtte het ministerie een dieper inzicht te krijgen in hoeveel gemeenten te maken hebben met desinformatie, onjuiste informatie en samenzweringstheorieën, alsook in de aard, omvang en impact ervan, en de behoeften aan ondersteuning vanuit gemeenten. Dit initieerde de totstandkoming van de ‘Quickscan lokale misleidende informatie’. In het kader van dit onderzoek werden de secretarissen van alle 342 Nederlandse gemeenten benaderd, samen met een willekeurige steekproef van zeshonderd wethouders en een vergelijkbare steekproef van zeshonderd raadsleden.
Uiteindelijk hebben 33 gemeentesecretarissen en andere afgevaardigden vanuit de gemeenten de enquête ingevuld (10 procent), samen met 71 raadsleden (12 procent), 107 wethouders (18 procent) en 524 gemeenteambtenaren (44 procent). Uit nadere navraag door de onderzoekers bleek dat veel gemeenten weliswaar bereid waren om de vragenlijst in te vullen, maar dat ze niet exact wisten wie de meest geschikte persoon was om dit te doen, waardoor de vragenlijst onaangeroerd bleef.
De onderzoekers denken ook dat de gemeenten die wel hebben meegedaan misschien meer last hebben van foute informatie en daarom anders reageren dan andere gemeenten. “Dit kan betekenen dat we denken dat het probleem groter is dan het eigenlijk is. Maar dit heeft geen invloed op de rest van wat we hebben ontdekt.”
In een brief aan de Tweede Kamer staat dat dit onderzoek niet voor alle gemeenten in Nederland geldt omdat niet veel mensen hebben meegedaan. De gemeenten die wel hebben meegedaan, zeggen dat ze vooral foute informatie zien over hun eigen buurt, vaak over wat de lokale leiders en politici doen.
Minister Bruins Slot zegt dat ze na dit onderzoek met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten gaat praten om te kijken wat er kan worden gedaan. Ze komt later dit jaar met meer informatie over wat er zal gebeuren.
Meer via https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2023Z14093&did=2023D33772
